Beeldend Onderwijs - Reflectie Stadspark in herfstsferen

Beeldend Onderwijs - Reflectie Stadspark in herfstsferen 

Aan de hand van verschillende componenten zal ik reflecteren op het schilderen van een stadspark in herfstsferen. 

Betekenis 

De opdracht was een stadspark in herfstsferen te schilderen en daarbij kleurnuance aan te brengen en ruimtesuggestie te gebruiken. Ondanks dat ik niet zo van schilderen houd, vond ik het toch een leuke opdracht. De herfst is een prachtig seizoen. Bomen die eerst allerlei mooie kleuren hebben en vervolgens steeds kaler worden… Overal bladeren op de grond… Vroeger ging ik vaak met mijn opa en oma naar de kinderboerderij. Voordat je hier kwam liep je door een soort stadspark. Dit was altijd het leukst in de herfst. De opdracht deed mij hier heel erg aan denken. Daarom heb ik naar een foto gezocht die wat weg heeft van dat parkje voor de kinderboerderij waar ik vroeger vaak kwam. Hierop heb ik mijn schilderij gebaseerd.

1. Inspiratiefoto stadspark in herfstsferen - dreamstime

De weg die te zien is op de foto, loopt in de verte af. Dit creëert een ruimtelijk gevoel. Ik vond het lastig om te zien of er nou een bocht aan het einde van de weg is, of dat de weg doodloopt. Ik heb voor dit laatste gekozen. De kleurnuance heb ik aangebracht door herfstachtige kleuren te gebruiken als bruin en geel, maar ook groen, om aan te duiden dat het schilderij over het begin van de herfst gaat. Door het schilderen van het bankje, maar ook door de leegte tussen de bomen (zie schets) op te vullen met alleen blaadjes, wordt duidelijk dat het om een stadspark gaat. Door achter de bomen nog wat ruimte te laten, heb ik geprobeerd het schilderij het rustieke karakter mee te geven, dat er bij past. 

Vorm

Bij deze opdracht heb ik aandacht besteed aan verschillende beeldaspecten. Ik kreeg te maken met ruimtesuggestie op het vlak (Onna & Jacobse, 2013) en de bijbehorende moeilijkheden. Ik heb gebruik gemaakt van standpunt en horizon, plaats in het grondvlak en grootteverschil om ervoor te zorgen dat het schilderij toch diepte lijkt te hebben. Ik zal dit kort toelichten:

Standpunt en horizon

Zoals ook op de foto - die ik heb gebruikt ter inspiratie - te zien is, ligt de horizon vrij hoog op het papier. Hierdoor zie je een groot grondvlak. Door de horizon op deze manier te tekenen, heb ik geprobeerd een beeld te creëren dat doet vermoeden dat je in het park aan het wandelen bent op het moment dat je dit ziet.  Op deze schets is heel licht te zien dat ik deze horizon eerst geschetst heb. 

Schets, horizon

Plaats in het grondvlak

Door de bomen in een oplopende lijn naar boven te tekenen/schilderen, lijken de eerste bomen (de bomen die ik laag op het papier heb geschilderd) dichterbij te staan dan de laatste bomen (de bomen die ik hoog op het papier heb geschilderd). Ook het bankje heb ik laag geschilderd waardoor het lijkt alsof deze dichtbij staat. 

Grootteverschil

Om nog meer diepte te creëren zijn de voorste bomen groter getekend dan de achterste bomen. Hierdoor lijken de achterste bomen veel verder weg dan de voorste bomen. Dit is te zien op de volgende schets: 

Het tweede beeldaspect is kleur. Ik heb veel gebruik gemaakt van de primaire kleuren rood en geel. Daarnaast heb ik zwart, wit en groen gebruikt. De kleur wit heb ik vooral gebruikt om andere kleuren minder verzadigd te maken (Onna & Jacobse, 2013). Zo heb ik de weg bijvoorbeeld niet geheel egaal gemaakt, maar met donker en licht geprobeerd om de weg er enigszins ongelijk uit te laten zien. Tussen de weg en de bladeren die op de grond liggen heb ik veel kleurcontrast aangebracht, zodat duidelijk is wat wat is. Dit geldt ook voor de bomen en de bladeren daarom heen. Ik heb veel gewerkt met het mengen van kleuren. Zo zie je bij de bladeren links op het schilderij dat hier verschillende kleuren groen en ook andere kleuren doorheen verwerkt zijn. Dit geeft een realistisch effect aangezien bladeren nooit allemaal precies dezelfde kleur zijn. Ook heb ik verf moeten mengen om de oranjekleurige bladeren te schilderen. In het schilderij heb ik zowel gebruik gemaakt van warme kleuren (oranje en gele bladeren) als van koele kleuren (het asfalt, de bomen) (Onna & Jacobse, 2013). Door de gebruikte kleuren is het duidelijk dat het om een herfsttafereel gaat. Ten slotte heb ik geprobeerd lichtval te tonen door tussen de bomen wat ruimte open te laten. Hier ontstaat een lege, witte plek, waardoor het lijkt of er licht tussen de bomen en bladeren doorkomt. 

Het derde beeldaspect is vorm. In het schilderij is vooral gebruik gemaakt van natuurlijke, organische vormen. Tijdens het schetsen heb ik veel strakke contouren en lijnen getekend. In overleg met mijn docente Tanuj heb ik besloten om in het schilderij minder strakke contouren en lijnen te gebruiken om het geheel er meer organisch en dynamisch uit te laten zien. 

Het vierde beeldaspect is textuur. In het schilderij is er stofuitdrukking doordat ik gebruik heb gemaakt van verschillende technieken (Onna & Jacobse, 2013). Met mijn docente heb ik afgesproken om het schilderij met mijn vingers te maken en geen kwasten te gebruiken. Hierdoor was het soms best lastig om de juiste textuur te creëren. De blaadjes zijn gemaakt door als het ware de verf kort op het papier te dippen. Hierdoor ontstaat er een onregelmatige structuur. Voor de weg en het bankje heb ik juist gekozen voor lange strepen om de textuur gladder en harder te laten lijken. De boomstammen zijn een combinatie van de twee: een lange streek om de lijn scherp te definiëren, omgeven door een gestipte structuur aan de zijkant van de boom om ze organisch te laten lijken.     

Het laatste beeldaspect is compositie. Zoals in de natuur vaak voorkomt is ook hier sprake van mooie ruimtelijke ordening. Er is herhaling van bomen (Onna & Jacobse, 2013). Doordat er veel ritmische structuur is straalt dit schilderij rust uit. In de uitsnede heb ik zelf geen keuze gemaakt. Ik heb het beeld in zijn geheel over genomen van de foto. 

Materie

Ik heb gewerkt met vrij stevig papier, een potlood en gum (voor het schetsen) en plakkaatverf (Hema).Ik vond het werken met de verf weinig subtiel, het was lastig om kleine details aan te geven in het schilderij, alles werd vrij grof.  De verf was vrij stug, maar dit kan ook liggen aan de kwaliteit van de verf die ik heb gebruikt. Toch heeft de grofheid van het schilderij ook zijn charme. Doordat ik geen penselen heb gebruikt maar met mijn vingers heb gewerkt was het ook erg lastig om strakke en dunne lijnen te maken. 

Beschouwing

Onder het kopje 'Betekenis' staat de foto weergeven die ik heb gebruikt ter inspiratie voor dit schilderij. Ik heb echter meerdere herfstparken bekeken om een goed beeld te krijgen van hoe dit eruit ziet. Hierbij heb ik extra gelet op kleuren. Een aantal foto's die mij hebben geïnspireerd tot het maken van dit schilderij: 

2. http://www.1freewallpapers.com/road-autumn-park-trees-landscape/nl

                        3. http://pt.best-wallpaper.net/Nature-landscape-autumn-park-trees-grass-sunshine_2560x1440.html

4. http://pt.gde-fon.com/download/outono_estrada_rvores_paisagem/552388/4594x3052

De foto's heb ik vooral gebruikt ter inspiratie. Het werken aan de verschillende beeldaspecten, het werken met het materiaal en werken met verschillende technieken heb ik vooral gedaan aan de hand van de theorie uit het boek 'Laat maar zien' van Jos van Onna en Anky Jacobse. Daarnaast heb ik veel uitgeprobeerd. Dit heb ik zo gedaan omdat ik nog weinig ervaring had met tekenen en schilderen en ik vooral wilde ervaren hoe verschillende technieken zouden uitpakken. 

Werkwijze

Ik heb vroeger al wel eens eerder met plakkaatverf gewerkt maar dat is erg lang geleden. Door deze opdracht heb ik geleerd dat het soms mooi is om de verf dik op het papier te laten zitten en het niet helemaal uit te smeren. Hiermee kan je verschillende texturen nabootsen. Ik vond het lastig om bepaalde lijnen en structuren niet te dik te maken waardoor de bomen soms wat breder werden dan ik van te voren had bedacht. Dit kwam denk ik vooral doordat ik met mijn vingers verfde. 

Onderzoek

Ik vond het erg lastig om te beginnen aan deze opdracht. Ik ben nooit goed geweest in tekenen en schilderen. Ik ben op zoek gegaan naar een foto van een stadspark die naar mijn idee redelijk makkelijk was na te bootsen. Zo had ik een basis waar ik op verder kon bouwen. Toen ik de foto had gevonden ben ik aan de slag gegaan met een schets. Dit heb ik een aantal keer opnieuw moeten doen omdat ik merkte dat de weg aan het einde niet goed uitkwam. Ook had ik in eerste instantie een rijtje bomen naast elkaar getekend aan het einde van de weg. Dit gaf een heel vreemd beeld: 

Daarom heb ik dit aangepast. Uiteindelijk was dit mijn schets: 

De schets

Toen ik deze schets eenmaal had heb ik deze eerst laten zien aan mijn docente Tanuj. Zij vond deze schets te "netjes". Daarom hebben we afgesproken dat ik het schilderij voor mijn doen slordig zou maken en dat ik met mijn vingers zou schilderen. Dat vond ik in eerste instantie best een lastig idee aangezien ik erg perfectionistisch ben. Toch heb ik dit gedaan. De verschillende kleuren verf heb ik op een bordje gedaan en ik ben aan de slag gegaan. Eerst was het lastig maar het ging steeds beter doordat ik steeds beter merkte hoe ik verschillende texturen kon aanbrengen en kleuren kon mengen. Zoals te zien is op de volgende foto's ben ik begonnen met het schilderen van de bomen. Ik merkte dat het lastig was om dunne lijnen te maken met mijn vingers. Vervolgens ben ik verder gegaan met de gele bladeren en met het pad. Ik kreeg een steeds beter beeld van hoe het eruit kwam te zien. Ter illustratie een aantal foto's en ten slotte het eindresultaat: 

Het eindresultaat 

Wat vind je geslaagd?

Ik ben uiteindelijk best tevreden met het eindresultaat. Zeker omdat ik nooit creatief (beeldend) bezig ben. Het park ziet er herfstachtig uit en straalt rust uit. Ook vind ik dat het ruimtelijke aspect best goed gelukt is. Er is duidelijk diepte te zien. 

Wat vind je minder geslaagd?

Ik had de ruimtesuggestie nog beter kunnen gebruiken door het pad in de verte meer convergent te laten lopen en het verdwijnpunt van de horizon iets meer naar rechts te verplaatsen. Ook hadden de blaadjes op de weg beter gekund. Het zijn nu vooral vlekken. Ik had dit kunnen doen door ze kleiner en gedetailleerder te maken. 

Het bankje vind ik ook niet goed geschilderd. Het lijkt niet erg veel op een bankje. Dit komt misschien doordat de bladeren rechts van het bankje erg vaag geschilderd zijn. Deze overlappen ook een beetje met het bankje waardoor het lijkt of het bankje op de grond ligt. 

Wanneer je de kleur geel gebruikt lijkt deze eerder naar voren te komen, dit zie ik ook terug in mijn schilderij, terwijl dit niet de bedoeling was (Onna & Jacobse, 2013). Dit had ik kunnen voorkomen door de gele bladeren op de bomen voorin te schilderen en de andere kleuren op de achterste bomen. 

Ten slotte vind ik de kleuren minder fel en sprekend dan op de foto. Dat vind ik jammer. Dit ligt denk ik aan de verf die ik heb gebruikt en misschien had ik het door technieken van lichtinval ook kunnen verbeteren. 

Bronnen

Onna, J. van, & Jacobse, A. (2013). Laat maar zien - didactiek voor beeldend onderwijs. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.